Od kilku lat zbieram materiały na publikację na temat szeroko pojętej obecności Luftwaffe w Polsce, w rozumieniu granic obecnych i tych sprzed 1939 roku. Poniżej przedstawiam niewielką część mojej pracy, która - mam nadzieję - przybliży Wam skalę problemu. Jestem osobą w "wieku średnim", wychowaną na literaturze nieudolnie wysławiającej polskie lotnictwo i lotników w różnych okresach dziejowych. Poczyniłem na temat przesłania z tej literatury pewną obserwację: wygląda ono tak, jakby w 1939 jakby ktoś zgasił światło i nie było widać już nic. W 1945 ktoś zapalił światło i okazało się, że widać wszystko: mamy i lotnictwo, i lotników, i nawet dużo lotnisk! Skąd to się wzięło? Ano stało się tak z sprawą panów w żelaznych beretach. A tak serio, to na początek zainteresowała mnie zbiorowa osoba gospodarza lotnisk używanych pierwotnie przez Lotnictwo Polskie, a później kolejne obiekty na Pomorzu, Śląsku i Mazurach. Moja lista na dzień dzisiejszy obejmuje 460 lotnisk i lądowisk, oraz szereg innych obiektów niezbędnych Luftwaffe do funkcjonowania: posterunków radiolokacyjnych (około pięćdziesięciu), radiolatarni, trwałych stanowisk artylerii i innych. W swoim czasie poznacie je wszystkie.

Chciałbym z jednej strony uniknąć tworzenia rozległego wstępu, z drugiej muszę przytoczyć kilka ważnych terminów umożliwiających zrozumienie zagadnienia i stosowanie profesjonalnej terminologii. Chodzi przede wszystkim o kategorie lotnisk i ich nazewnictwo. Wygląda to tak, jakby sami Niemcy ciągle kombinowali jak utrudnić sobie życie wprowadzając pokrętne opisowe nazwy. Postaram się to uporządkować rodzajem spisu.

Typy lotnisk wojskowych

• Fliegerhorst - podstawowy stały obiekt w okresie pokojowym, dopuszczał stacjonowanie przynajmniej jednej Gruppe (koszary kwatery dla oficerów i podoficerów, zaplecze techniczne, możliwość hangarowania samolotów).
• Eisatzhafen - w skrócie E-hafen I i II klasy. Zasadniczo to samo, co Fliegerhorst, tyle, że w okresie działań wojennych. W pobliżu ustanawiano tak zwany Luftwaffengut, co wypada rozumieć jako gospodarstwo rolne, którego rezydent regularnie doglądał, czy jego nawierzchnia jest gotowa na wypadek potrzeby nagłego użycia. W latach wojny miano E-hafen nabrało nieco innego znaczenia. Był to bardziej rodzaj lotniska niż lądowiska, z hangarami oraz budynkami zaplecza technicznego i socjalnego dla personelu.
• Feldflugplatz - lotnisko polowe, a innymi słowy wytyczony pas ziemi, niejednokrotnie równa łąka, z którego przez ograniczony czas mogły operować samoloty biorące udział w konkretnej operacji. Było nieomal standardem, że przynajmniej jeden obiekt tego typu podlegał Fliegerhorst, stanowiąc teren lotów szkolnych lub oddaloną strefę rozproszenia samolotów.
• Gefechtslandeplatz - lądowisko awaryjne, ustanowione do lądowań przymusowych na przykład w wyniku uszkodzeń odniesionych w walce.
• Ausweichfläche, Auflockerungsfläche i Abstellfläche - obiekty służące do operacji awaryjnych pojedynczych maszyn, okresowego krótkotrwałego stacjonowania, bądź przegrupowania ugrupowań lotniczych. Niektóre wyposażone we własne warsztaty naprawcze. Do tego należy wymienić typy lotnisk, które rzadziej pojawiają się wykazach, jak na przykład Behelfslandeplatz - zaledwie z kontekstu wynika czemu mogły one służyć i jak były tworzone.

Typy lotnisk cywilnych

Lotniska cywilne dzielono zasadniczo na trzy grupy:

• Flughafen - lotnisko lub port lotniczy,
• Hilfsladneplatz - lotnisko awaryjne,
• Landeplatz - lądowisko.

Zwraca uwagę brak określenia "flugplatz", czyli dosłownie "lotnisko". Sformułowanie to nie występowało w fachowym nazewnictwie i pozostało określeniem dowolnego miejsca przeznaczonego do naziemnych operacji lotniczych spotykanym na przykład w kartografii, czy języku opisowym.

Nie muszę chyba dodawać, że wszelkie uwagi i sugestie są mile widziane.