Tekst pochodzi z:
http://pze.org.pl/Polski_Zwiazek_Ekspol ... kanowicachCytuj:
PZE na konferencji o współpracy archeologów i detektorystów w Dziekanowicach
„Współczesne techniki i metody ochrony dziedzictwa kulturowego w kontekście współpracy archeologów i detektorystów” – tak brzmiało hasło konferencji naukowej, która odbyła się w piątek, 28 września w Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy w Dziekanowicach niedaleko Gniezna w Wielkopolsce. Organizatorami spotkania byli: Muzeum oraz Wielkopolska Grupa Eksploracyjno-Historyczna „Gniazdo” (członek PZE). W konferencji wzięli udział także przedstawiciele Polskiego Związku Eksploratorów, z prezesem Jackiem Wielgusem na czele.
Otwarcia konferencji dokonali: prof. Andrzej Wyrwa, dyrektora Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy i Jolanta Goszczyńska, Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków. – Bardzo się cieszę, że tak wiele osób jest zainteresowanych problemem, który podejmujemy na dzisiejszej konferencji. Mam nadzieję, że wnioski wypływające z dzisiejszej dyskusji przyczynią się do skonstruowania wniosków, które posłużą później osobom merytorycznie przygotowanym do tego, żeby wystosować te wnioski bezpośrednio do ministerstwa. Problem który podejmujemy jest problemem nowym, bardzo dyskusyjnym, a jednocześnie w wielu przypadkach nie zawsze jest zgodny z prawem. Stąd wszystko co będziemy tutaj dzisiaj mówili ma szalenie wielkie znaczenie dla przyszłości współpracy detektorystów, którzy są bardzo potrzebni, ich wiedza i przede wszystkim sprzęt z archeologami, dla ochrony dziedzictwa narodowego – mówi prof. A. Wyrwa.
Z kolei J. Goszczyńska, nawiązując do „Projektu Lednica” (projektu od którego narodził się pomysł piątkowej konferencji naukowej – dop. KS) podkreśliła, że ten model wypracowany przez Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, UAM i Stowarzyszenie „Gniazdo” jest na dzisiaj optymalnym sposobem współpracy z poszukiwaczami i archeologami, który powinniśmy dalej rozpropagowywać. Jest to też obopólna korzyść dla obu stron, bo obie strony są z tej współpracy zadowolone.
Wśród zaproszonych gości, w konferencji wzięli udział m.in. Ewa Zdolińska-Romańczuk z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bartosz Skaldowski, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie, podinspektor Henryk Gabryelczyk, ekspert ds. ochrony zabytków z Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu, prof. Włodzimierz Rączkowski z Instytutu Archeologii UAM w Poznaniu i Jacek Wielgus, prezes Polskiego Związku Eksploratorów.
Całość konferencji prowadził dr Andrzej Kowalczyk z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, który też przygotował mini-wystawę zabytków odnalezionych podczas realizacji „Projektu Lednica”.
Referaty
Program konferencji naukowej, podzielonej na trzy części, składał się z kilku ciekawych referatów, które wzbudziły spore zainteresowanie licznie przybyłych do Muzeum miłośników historii z całej Polski. W piątkowym spotkaniu udział wzięło ponad 60 osób. Więcej już nie pomieściłaby sala.
Pierwszą prelekcję przedstawiły Marta Błażejewska i Marta Świtoń z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu, a temat ich wystąpienia brzmiał „Ochrona dziedzictwa i możliwości prawne wykorzystania detektorów metalu nie tylko w badaniach archeologicznych”. Po nich Bartosz Skaldowski, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa omówił nową koncepcję ewidencji dziedzictwa archeologicznego czyli projekt „AZP+”.
Kolejny wykład, który wzbudził spore zainteresowanie publiczności, przedstawił Piotr Wroniecki z Warszawy. Tytuł tego wykładu to: „Sprzęt, wiedza, ludzie i metody. Ostatni dzwonek dla prospekcji archeologicznej?”
Druga część konferencji naukowej zaczęła się od prezentacji mówiącej o „Projekcie Lednica” jako przykładzie badań powierzchniowych z udziałem detektorystów. Omówili ją: Lidia Żuk z Instytutu Archeologii UAM w Poznaniu, Mikołaj Kostyrko z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Ottona i Fryderyka w Bambergu, dr Andrzej Kowalczyk z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy i Krystian Sobkowiak, prezes Wielkopolskiej Grupy Eksploracyjno-Historycznej „Gniazdo”. Po nich o badaniach pola bitwy pod Kunowicami (12 sierpnia 1759 r.) prowadzonych w latach 2009 – 2018 opowiedział prof. UAM dr hab. Grzegorz Podruczny.
Ostatnim punktem tej części było wystąpienie Jacka Wielgusa, prezesa Polskiego Związku Eksploratorów, który wygłosił pogadankę pt. „Archeolodzy i poszukiwacze – trudna miłość” w której opowiedział o PZE, o działaniach Związku, planach, jak również o postrzeganiu PZE przez archeologów.
Wystąpienie J. Wielgusa było szeroko komentowane w kuluarach konferencji przez środowisko archeologów z których zdecydowana większość nie zgadzała się - co jest dla nas zrozumiałe - z tezami przedstawionymi przez prezesa PZE.
Trzecia część spotkania to był panel dyskusyjny związany z prawnymi, metodycznymi i metodologicznymi kierunkami badań nieinwazyjnych z wykorzystaniem detektorów metali dla wielostronnej ochrony dziedzictwa kulturowego. Moderatorem był dr A. Kowalczyk a do dyskusji zaproszono: prof. Andrzeja Wyrwę, dyrektora Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, prof. Włodzimierza Rączkowskiego z Instytutu Archeologii UAM w Poznaniu, Martę Świtoń z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu, Marcina Sabacińskiego z Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz K. Sobkowiaka z WGE-H „Gniazdo”.
Podsumowanie
Konferencja „Współczesne techniki i metody ochrony dziedzictwa kulturowego w kontekście współpracy archeologów i detektorystów” okazała się przysłowiowym „strzałem w dziesiątkę” o czym świadczy frekwencja i wielość pytań zadawanych uczestnikom panelu. Po drugie, cieszy, że taka konferencja odbyła się wreszcie w Wielkopolsce, gdzie na co dzień współpracuje ze sobą wielu archeologów, muzealników i detektorystów.
Spotkanie w Dziekanowicach ponownie pokazało, że środowisko eksploratorów oraz archeolodzy potrzebują tego typu debat w trakcie których jasno i rzeczowo (a co najważniejsze bez nerwów i złośliwości) będą rozmawiać o swoich racjach, by później wspólnie wyciągać wnioski.
Prof. A. Wyrwa zadeklarował, że za rok odbędzie się kolejna taka konferencja naukowa.
Karol Soberski
Rzecznik Prasowy PZE