Kilka uwag na temat datowania starszych znalezisk i ceramiki naczyniowej



 

1. Neolit

Typowy przykład neolitycznego naczynia zasobowego, grubościennego, z przylepionym uchem. Ucha takie miały znaczenie raczej ozdobne - sposób przymocowania ("przyklejanie") świadczy o takim przeznaczeniu. Poza tym oczywiście jest wiele innych rodzajów neolitycznej ceramiki, pięknie zdobionej kreskami, liniami, dolkami, "grzebykami", odciskami sznura, itp. Postaram sięźniej zaprezentować takie przykłady. Fragment naczynia pochodzi z inwentarza kultury pucharów lejkowatych. Ceramika neolityczna jest w dotyku śliska - wynika to z małej ilości domieszki schudzającej i dużego "udziału" gliny w naczyniu.

Przykład ornamentów spotykanych na ceramice neolitycznej. Wszystkie ułamki (prócz najmniejszego) pochodzą z naczyń kultury pocharów lejkowatych.

 

2. Okres halsztacki

Typowe przykłady ceramiki ze starszej epoki żelaza (okres halsztacki). Są to przykłady grubościennych naczyń zasobowych, obmazywanych gliną i naczynia "stołowego" z ornamentami pionowych linii i ukośnych nacięć. Typowa dla tej ceramiki jest gruboziarnista domieszka shudzająca i niestaranne wykonanie. Dwa górne fragmenty to przykład ceramiki kultury łużyckiej.

Fragmenty naczyń kultury łużyckiej z okresu halsztackiego.

 

3. Okres wpływów rzymskich

Przykłady naczyń z okresu wpływów rzymskich - charakterystyczne jest dość staranne wykonanie naczyń stołowych, ich cienkościenność i tzw. "facetowania" - ścinanie krawędzi wylewu (górnej części naczynia - krawędzi "wylotowej") tak, że wylew w przekroju miał zarys wielokątny. Domieszka różna.

Fragmenty naczyń zasobowych z okresu wpływów rzymskich, przykłady naczyń o fakturze wygładzonej (z uchem) i chropowatej.

Typowe fragmenty naczyń z okresu wpływów rzymskich z facetowanymi wylewami, widoczne sposoby zdobienia. Na dole część miseczki/czarki.

 

4. Wczesne średniowiecze

Przykłady naczyń wczesno średniowiecznych - w prawym górnym rogu ceramika z "plamami" - od nierównomiernego wypalania, zdobiona motywami krzyża, wczesne fazy wczesnego średniowiecza. Poniżej fragment z przełomu wczesnego i późnego średniowiecza (XIII w), pozostałe to typowe wczesnośredniowieczne fragmenty naczyń zdobione poziomymi dookólnymi żłobkami. Inne zdobienia to motywy linii falistych, pionowych, poziomych i ukośnych - robionych narzędziem grzebukowatym, różnego rodzaju stempelki, ukośne nacięcia, dołki itp.

Przykłady zdobienia ceramiki wczesnośredniowiecznej, u góry po prawej stronie fragment ze specjalnie zrobioną dziurką.

Dalsze przykłady ułamków naczyń wczesnośredniowiecznych, u dołu po prawej stronie kawałek naczynia ze starszych faz wczesnego średniowiecza.

 

5. Późne średniowiecze

Typowe siwaki - na górnym fragmencie widoczne ślady toczenia. Najjaśniejszy fragment to kawałek talerza, zdobienia skromne, najczęściej zdobiono wylewy nacięciami i różnego rodzaju odciskami. Domieszka bardzp drobna, masa plastycznie musiała być bardzo dobrze wyrobiona, aby można było formować naczynie na kole. Przełam jednorodny, barwy jasno szarej.

 

6. Nowożytność

Najciemniejszy fragment to przykład "przejściowej" ceramiki z okresu XVI w., coś w rodzaju siwaka, tyle że z bardzo cienkimi ściankami i bardzo mocno wypalonego. Reszta to ceramika XVII-XVIII wieczna i przykłady różnych polew i zdobień. We fragmencie talerza widoczne dwie dziurki - nie wiadomo do końca do czego służyły, do wieszania czy do transportu? - takie dziurki spotykane są już na ceramice średniowiecznej.

 

Brak ceramiki z epoki brązu - była bardzo podobna do neolitycznej, zawierała więcej domieszki schudzającej.

 

Do opisów mogły wkraść się ewentualne drobne błędy, za które z góry przepraszam, ale w sumie raczej wszystko jest OK.

 

Krzemienie - przykłady pradziejowych narzędzi krzemiennych i kawałek nowożytnego szkła okiennego (ok. XVII w.).

 

Tabela z datowaniem