|
Funkcje elementów regulacyjnych
N a płycie bocznej z lewej strony obudowy znajdują się:
1. Przełącznik ON/OFF, służący do włączania i wyłączania wykrywacza.
2. Przełącznik trybów pracy wykrywacza GROUND BALANCE/DISCRIMINATE. Przełączenie tego przełącznika w lewo włącza tryb GROUND BALANGĘ :P, oznaczający eliminacji wpływu gruntu. Przełączenie w prawo włącza tryb DISCRIMINATE, oznaczający nie sygnalizowanie przez wykrywacz obecności przedmiotów niepożądanych, np. drobnych przedmiotów żelaznych. Przełącznik ten, jak wskazują strzałki na obudowie, współpracuje z dwoma potencjometrami znajdującymi sił poniżej.
3. Przełącznik sposobu dostrajania progu zadziałania alarmu A (auto - automatycznie) lub M (manuał - ręcznie). Ustawienie przełącznika w pozycji M powoduje, że wykrywacz możemy dostroić ręcznie do progu zadziałania alarmu, korzystając z przycisku w rękojeści i pokrętła Tune. Przełączenie na pozycję A powoduje, że wykrywacz automatycznie dostraja się zarówno do właściwości gruntu jak i do wysokości sondy nad ziemią.
4. Potencjometr GROUND BALANGĘ :P umożliwia płynne przestrajanie sygnału w taki sposób, że możliwe jest wyeliminowanie wpływu gruntu. Wpływ gruntu charakteryzuje się tym, że zbliżenie lub oddalenie sondy w stosunku do ziemi powoduje zanik lub narastanie sygnału z głośnika. Przestrajając przy pomocy potencjometru zakresu przetwarzania, możemy znaleźć takie jego położenie, że ten niepożądany efekt zostanie wyeliminowany. W tym trybie pracy wykrywacz sygnalizuje obecność wszelkich przedmiotów metalowych, niezależnie od rodzaju metalu.
5. Potencjometr DISCRIMINATE pozwala na takie przestrojenie przetwarzania sygnału, że w zależności od położenia gałki potencjometru nie będzie sygnalizowana obecność niepożądanych przedmiotów, głównie żelaznych. Im wyższy jest stopień dyskryminacji (cyfra na skali potencjometru), tym większe przedmioty są eliminowane. Praca w trybie dyskryminacji nie pozwala na eliminację wpływu gruntu.
6. Potencjometr TUNE służy do ustawienia progu zadziałania alarmu. Współpracuje z nim przycisk w rękojeści wykrywacza. Wciśnięcie tego przycisku powoduje „zapamiętanie" poziomu sygnału, który został ustawiony
potencjometrem.
7. Potencjometr VOLUME reguluje siłę głosu. Posługujemy się nim przeważnie wtedy, gdy do sygnalizacji używamy słuchawek.
Na tej samej płycie co gałki potencjometrów i przełącznik jest umieszczony głośnik. Gniazdo słuchawkowe typu jack (stereofoniczne) znajduje się na tylniej ściance obudowy. Włączenie słuchawek powoduje wyłączenie głośnika.
Uruchomienie wykrywacza
Po założeniu wykrywacza, włożeniu baterii i ustawieniu długości wysięgu rury należy przewodem sondy owinąć rurę, zostawiając pewien luz przy samej sondzie, by można ją było odchylać bez naprężania przewodu. Wtyk przewodu włożyć do gniazda z przewodu obudowy. Następnie przełącznikami wybieramy tryb pracy, z jakiego zamierzamy korzystać prowadząc poszukiwania (GND/BAL lub DISCR) oraz sposób dostrajania wykrywacza M lub A. Można też wstępnie ustawić położenie poszczególnych potencjometrów, np. GND/BAL nacyfrę 0 DISCR na cyfrę 4 TUNE na cyfrę 0 VOLUME na cyfrę 9 przełącznik A/M na pozycję M.
Teraz włączamy wykrywacz przełącznikiem ON/OFF przesuwając go na pozycję ON. Sondę wykrywacza unosimy w górę na wysokość pasa, wciskamy przycisk w rękojeści i obracamy gałkę potencjometru TUNE w prawo aż do usłyszenia sygnału z głośnika. Regulujemy poziom sygnału tak, aby był możliwie cichy, ale jeszcze słyszalny. Zwalniamy przycisk w rękojeści. W ten sposób ręcznie ustaliliśmy próg zadziałania alarmu, a zwolnienie przycisku w rękojeści spowodowało zapamiętanie przez układ elektroniczny poziomu tego progu. Dalsze postępowania zależy jednak od tego, jak chcemy prowadzić poszukiwania, to znaczy, jaki tryb pracy wybraliśmy. Jeżeli wybraliśmy tryb GND/BAL, to przystępujemy do wyeliminowania wpływu gruntu. Opuszczamy sondę do ziemi. Jeżeli sygnał głośnika nie zmieni się, to wykrywacz jest dostrojony do gruntu i możemy rozpocząć poszukiwania. Jeżeli jednak sygnał ucichnie, to należy:
unieść cewkę w górę
wcisnąć guzik w rękojeści
przekręcić gałkę potencjometru o jedną działkę skali w kierunku „-"
zwolnić przycisk w rękojeści i ponownie zbliżyć sondę do ziemi, obserwując, czy poziom sygnału nie zmienia się. Jeżeli sygnał nie zmienia się, to wykrywacz jest dostrojony do gruntu.
Gdyby po zbliżeniu sondy do ziemi sygnał stał się głośniejszy, to postępujemy jak poprzednio, jednakże przekręcając gałkę potencjometru w kierunku „+ „. Chodzi o znalezienie takiego położenia potencjometru, w którym zbliżenie sondy do ziemi nie powoduje zmiany poziomu sygnału. Należy pamiętać, że mówimy tu o poziomie ustawionym wcześniej potencjometrem TUNE, czyli progu zadziałania alarmu. Oczywiście w miejscu, w którym prowadzimy strojenie wykrywacza, nie powinny znajdować się przedmioty metalowe. Teraz możemy już rozpocząć poszukiwania, i każda zmiana sygnału oznacza, że trafiliśmy na jakiś metalowy przedmiot. Jeżeli chcemy prowadzić poszukiwania w trybie DISC, to postępowanie jest odmienne. Przełącznik trybu ustawiamy w prawym położeniu - działa wtedy potencjometr DISCRIMINATE. Ustawiamy nim stopień dyskryminacji, tzn. wielkość przedmiotów żelaznych, których obecność nie będzie sygnalizowana. Jeżeli np. wstępnie ustawiliśmy gałkę potencjometru w pozycji 4, to zostaną wyeliminowane odłamki żelazne, gwoździe.
Po ustawieniu tak jak poprzednio progu zadziałania alarmu opuszczamy sondę do ziemi na taką wysokość, na jakiej będziemy ją dalej prowadzić nad ziemią. Sygnał z głośnika ucichnie. Teraz należy przycisnąć na chwilę przycisk w rękojeści. Sygnał powinien pojawić się ponownie. Zwolnić przycisk w rękojeści. W ten sposób wykrywacz został dostrojony do wysokości nad ziemią. Każda zmiana tej wysokości będzie teraz powodowała zmianę sygnału, tzn. aparat będzie cichł przy opuszczaniu sondy, a dawał głośniejszy sygnał przy unoszeniu. Jest to spowodowane wpływem gruntu, który przy pracy w trybie DISC nie daje się wyeliminować, jednakże te zmiany sygnału są inne niż zmiany powodowane obecnością metalu i dają się łatwo odróżnić. Oczywiście wymaga to pewnej wprawy, jeżeli mamy wątpliwości, czy zmiana sygnału powstała od zbyt wysokiego uniesienia sondy, czy też pochodzi od jakiegoś przedmiotu metalowego, to opuszczamy sondę o 2-3 cm niżej i przesuwamy jeszcze raz nad tym samym miejscem. Jeżeli był tam jakiś przedmiot, to aparat zasygnalizuje jego obecność. Poszukiwanie w trybie pracy DISCRIMINATE wymaga dość częstego posługiwania się przyciskiem w rękojeści (wciśnięcie-zwolnienie), gdyż warunki terenowe nie pozwalają na prowadzenie sondy przez dłuższy czas na tej samej wysokości. Stąd konieczność częstego dostrajania do nowych warunków.
Przycisk w rękojeści jest najczęściej używanym elementem manipulacyjnym jeżeli korzystamy z ręcznego sposobu dostrajania wykrywacza - włącza pamięć w układzie elektronicznym. Używa się go przy ustawianiu progu zadziałania alarmu, dostrajaniu wykrywacza do wysokości nad ziemią, przy zmianie położenia potencjometrów i w razie, gdy wykrywacz rozstraja się (zmienia się poziom sygnału), np. na skutek dużej różnicy temperatur.
Wykrywacz może również pracować z automatycznym dostrajaniem się do poziomu zadziałania alarmu. Uzyskujemy to ustawiając przełącznik A/M na pozycję A. Po ustawieniu potencjometrem TUNE cichego sygnału wykrywacz automatycznie będzie się dostrajał do ustawionego poziomu sygnału korygując stopień dyskryminacji jest konieczny, ażeby np. przedmiot wykonany z jakiegoś stopu żelaza i o jakiejś wielkości nie był już sygnalizowany przez wykrywacz a zasięg w stosunku do innych przedmiotów z innych metali był zadowalający.
Powyższe uwagi dotyczyły pracy z wyłączoną automatyką. Praca z włączoną automatyką wymaga natomiast, ażeby sonda znajdowała się w ruchu, i żeby ten ruch odbywał się z pewną prędkością. Prędkość przesuwania powinna umożliwić automatyczne dostrojenie się wykrywacza do zmian właściwości gruntu i wysokości sondy nad ziemią. Jednocześnie nie może być ona zbyt mała, ażeby wykrywacz nie zdążył dostroić się do właściwości przedmiotu. Z tego względu z automatyki możemy korzystać w miejscach, gdzie jest dostateczna ilość wolnej przestrzeni, co jest np. niemożliwe wśród zarośli. Korzystanie z automatyki staje się również uciążliwe w terenie silnie zaśmieconym, ze względu na ciągłe występowanie sygnałów, nawet gdy wykrywacz pracuje w trybie dyskryminacji. Ewidentne korzyści ze stosowania automatyki odnosimy wtedy, kiedy właściwości gruntu szybko się zmieniają, np. na pograniczu bagno - piasek lub na plaży, kiedy często przechodzimy z piasku suchego na mokry i odwrotnie. Doświadczeni poszukiwacze, którzy dobrze opanowali posługiwanie się wykrywaczem, zwykle korzystają z trybu pracy „dyskryminacja" i z dostrajania ręcznego, zwykle też ustawiają niski stopień dyskryminacji, żeby tylko wyeliminować najbardziej uciążliwe „śmieci", a nie pominąć większego przedmiotu, nawet żelaznego, który może okazać się ciekawym znaleziskiem. Wyższy stopień dyskryminacji można stosować np. przy poszukiwaniu monet. Przykładowo: przy poszukiwaniach militariów często stosowany stopień dyskryminacji - 3,4; monety - 5,6 lub 6,7. Przy najwyższym stopniu dyskryminacji wykrywacz nie sygnalizuje również obecności folii, cienkich blaszek. Może też pominąć drobne monety, a nawet małe pierścionki, skąd konieczność przeprowadzenia eksperymentów z różnymi przedmiotami.
Należy wyjaśnić jeszcze problem zasięgu wykrywacza - zwykle producenci nie podaj ą informacji na ten temat; co najwyżej podaj ą zasięgi w stosunku do typowych przedmiotów, np. monety, ale tylko w powietrzu. Wynika stąd, że zasięg zależy od bardzo wielu czynników. Jednym z najważniejszych jest rodzaj gruntu, stopień jego mineralizacji. W niektórych rodzajach gleb zasięg wykrywacza może zmniejszyć się o połowę a nawet więcej w stosunku do zasięgów w powietrzu. W dalszej kolejności zasięg zależy od: wielkości przedmiotu, jego kształtu i położenia względem sondy, wielkości sondy, rodzaju materiału, z jakiego jest wykonany, a nawet czasu, jaki upłynął od znalezienia się pod ziemią. Ogólnie można powiedzieć, że większy przedmiot będzie wykrywalny na większej głębokości. Przedmioty płaskie, jak np. monety są wykrywalne na większej głębokości, jeżeli są ułożone równolegle do powierzchni sondy. Ułożone prostopadle są wykrywalne na głębokości dużo mniejszej. Przedmioty, które leżą w ziemi od bardzo długiego czasu, są wykrywalne o wiele łatwiej od tych, które leżą w ziemi krótko, gdyż tworzy się zjawisko, które można by porównać do zjawiska „halo „ wokół księżyca -produkty korozji układają się wokół przedmiotu pozornie zwiększając jego wielkość.
Innym czynnikiem z którego należy zdawać sobie sprawę, a mającym wpływ na skuteczność poszukiwań, jest kształt pola magnetycznego wytwarzanego i odbieranego przez sondę. W dużym przybliżeniu ma ono kształt stożka o osi zmiany powodowane zmianą właściwości gruntu lub wysokości sondy nad ziemią. Wykrywacz działa wtedy w sposób dynamiczny, tzn. działa tylko wtedy, kiedy sonda jest w ruchu. Zatrzymanie sondy nad znalezionym przedmiotem powoduje, że sygnał alarmu cichnie i pozostaje na poziomie, który wstępnie ustawiliśmy. Podczas pracy z włączoną automatyką wykrywacz nawet z włączoną funkcją dyskryminacji sygnalizuje obecność zarówno przedmiotów wykonanych z metali kolorowych jak i stopów żelaza, jednakże w odmienny sposób, umożliwiający rozróżnienie rodzaju metalu.
Technika prowadzenia poszukiwań.
Po włączeniu wykrywacza, wybraniu trybu pracy i przeprowadzeniu strojenia możemy przystąpić do poszukiwań. Jeżeli teren pozwala, to poszukiwania prowadzimy przesuwając sondę nad ziemią ruchami kosiarza, starając się utrzymać jaw miarę możliwości na tej samej wysokości nad ziemiąbez podrywania do góry w końcowej fazie ruchu. Jest to szczególnie ważne przy pracy z dyskryminacją. Dzięki temu zmniejsza się ilość „fałszywych" sygnałów, pochodzących od wpływu gruntu.
Początkującym bardzo często trudno jest zlokalizować znaleziony przedmiot. Najlepiej po usłyszeniu sygnału, że aparat coś wykrył, zatrzymać się, i nad miejscem, gdzie przypuszczalnie znajduje się przedmiot przesunąć sobdę na krzyż, starając się zapamiętać miejsce, nad którym sygnał był najsilniejszy. Jeżeli mimo to w dalszym ciągu mamy trudności ze zlokalizowaniem przedmiotu, to naprowadzamy sondę nad to miejsce i przyciskamy przycisk w rękojeści. Wykrywacz dostroi się wtedy do przedmiotu. Jeżeli teraz zwolnimy przycisk i znów przesuniemy sondą na krzyż w tym miejscu, to obszar nad którym sygnał jest silny znacznie się zmniejszy, ułatwiając lokalizację. Tak będzie reagował przy pracy bez włączonej automatyki. Jeżeli korzystamy z automatyki, to nad miejscem, gdzie przypuszczalnie znajduje się przedmiot, przesuwamy sondę na krzyż kilkakrotnie, ale coraz wolniej. Wykrywacz będzie dostrajał się wtedy automatycznie do przedmiotu i obszar poszukiwań będzie mniejszy.
Jeżeli po wstępnych poszukiwaniach stwierdzimy, że teren jest zaśmiecony przez odłamki, gwoździe itp. to wygodnie jest prowadzić poszukiwania bez dyskryminacji i z wyłączoną automatyką. Dostrajamy wykrywacz do właściwości gruntu, i jeżeli wykonaliśmy to prawidłowo, to każdy pojawiający się sygnał oznacza znalezienie jakiegoś przedmiotu, niezależnie od rodzaju metalu, z którego jest wykonany.
Większe zaśmiecenie terenu, kiedy wykopywanie każdego drobiazgu z żelaza staje się uciążliwe, wymaga przełączenia wykrywacza na inny tryb pracy -dyskryminację. Poszukiwanie w tym trybie pracy wykrywacza wymaga większej wprawy, ponieważ trzeba nauczyć się zarówno prowadzenia sondy, pamiętać o przyciskaniu przycisku w rękojeści przy każdej zmianie wysokości prowadzenia sondy oraz nauczyć się rozróżniać, czy sygnał pochodzi od wykrytego przedmiotu, czy też jest „fałszywy „ na skutek uniesienia sondy zbyt wysoko. Pamiętać należy o częstym dostrajaniu wykrywacza do wysokości nad ziemią, ponieważ od tego zależy czułość.
Wskazane jest przeprowadzenie różnych eksperymentów z przedmiotami o różnych kształtach i wykonanych z różnego rodzaju metalu aby zorientować się, jaki prostopadłej do płaszczyzny sondy, a więc im większa odległość od sondy tym mniejsza powierzchnia jest przez to pole obejmowana. W rezultacie przedmioty leżące głębiej można łatwo ominąć, jeżeli posuwamy się zbyt szybko do przodu.
Możliwości wykrywacza można zwiększyć stosując w zależności od przewidywanego przedmiotu poszukiwań sondy o różnych średnicach. Jeżeli interesują nas przedmioty duże, i które nie mogą znajdować się nawet bardzo głęboko, to korzystnie jest stosować sondę o możliwie dużej średnicy. Teoretycznie dwukrotne zwiększenie średnicy sondy powoduje wzrost zasięgu o 40% dla przedmiotów dużych. W praktyce wzrost zasięgu jest zwykle zmniejszony ze względu na wpływ właściwości gruntu. Stosowanie sond o większych średnicach, oprócz zwiększenia zasięgu, daje także wzrost efektywności poszukiwań ponieważ przeszukiwany jest szerszy pas terenu i mniej przedmiotów jest omijanych, zwłaszcza leżących głębiej. Jednakże do poszukiwania przedmiotów bardzo małych, korzystniej będzie użyć sondy małej, dlatego że jej zasięg w stosunku do małych przedmiotów będzie prawie identyczny jak sondy dużej, a w niektórych przypadkach nawet większy, natomiast lokalizacja znaleziska będzie o wiele łatwiejsza. Mała sonda działa bardziej wybiórczo; dwa przedmioty leżące w niewielkiej odległości od siebie, będą sygnalizowane jako przedmioty oddzielne, podczas gdy użycie dużej sondy powodowałoby efekt taki, jak gdyby był to jeden przedmiot. We wszystkich przypadkach, jeśli spodziewamy się, że poszukiwane przedmioty mogą znajdować się głęboko, należy zmniejszyć prędkość posuwania się do przodu ze względu na już wspomniany kształt pola sondy; im głębiej, tym węższy pas gruntu jest przeszukiwany.
Ostatnio edytowano piątek, 9 września 2005, 09:18 przez proscan, łącznie edytowano 1 raz
|
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
