Teraz jest piątek, 29 marca 2024, 15:00

Strefa czasowa: UTC + 1 [ DST ]




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 3 ] 
Autor Wiadomość
 Tytuł: Szyb Marianna w Czerwionce-Leszczynach.
PostNapisane: sobota, 22 kwietnia 2006, 18:25 
Offline
Pułkownik
Pułkownik

Dołączył(a): piątek, 16 grudnia 2005, 22:31
Posty: 505
Lokalizacja: Sosnowiec
W lesie koło Czerwionki-Leszczyn teraz na wiosnę 2006r w miejscu szybu Marianna ( Mariane ) powstało prawie 10-cio metrowej głębokości zapadlisko. Wraz z ziemia w głąb obsunęły się drzewa.
Przez szczelinę boczną w szybie można dostać się w głąb ale jest to niebezpieczne; grozi zawałem masy ziemi.
W otoczeniu zapadłego szybu już wcześniej powstał nieduży wąwozik.
Szyb ma być zasypany ale na razie nie może tam dotrzeć sprzęt ciężki; inne drzewa blokują dostęp i trzeba by je wyciąć. Czy ktoś zna ten obiekt lub pobliskie w okolicy ? Może warto go spenetrować póki go nie zasypią ?

Oto trochę o historii Czerwionki i tej kopalni...

Nazwa Czerwionka jest nazwą topograficzną, dawniej brzmiała ona Czerwonka. Pochodzi ona od wyrazu "czerwonka"- odmiana gliny zabarwionej na czerwono. Istnieją jeszcze dwie wersje co do pochodzenia nazwy Czerwionki. Jedna z nich głosi, że z Ramży płynęła rzeczka, w której dno było czerwonego koloru. Rzeczka płynęła z góry przez całą osadę i wpadała do Bierawki. Od koloru tej rzeczki miała pochodzić nazwa Czerwionki. Przy owej rzeczce skupiało się całe życie ówczesnej osady. Po obu brzegach osadnicy budowali drewniane domostwa. W korycie byłej rzeczki biegnie obecnie jedna z głównych ulic Czerwionki, ulica Furgoła. Druga wersja mówi, że jest to nazwa pochodząca od przezwania osoby. Nie tylko można spotkać nazwiska osobowe "Czerwionka", ale pisownia najstarsza z XIII wieku ma końcówkę odojcowską: "Czyrwonkowicze", to jest potomkowie "Czerwionki". Widocznie jakiś osobnik o przezwisku "Czerwionka" był pierwszym osadnikiem w tym miejscu i od jego nazwiska osada wzięła nazwę. Niestety są to przypuszczenia, których nie można potwierdzić z powodu braku materiału porównawczego.

Od czasów najdawniejszych aż po rok 1818 Czerwionka była związana z księstwem raciborskim, zaś od roku 1818, kiedy utworzono powiat rybnicki, losy wsi aż do zniesienia struktury Polski powiatowej w 1975 roku, związały się z tym powiatem.

Najdawniejsze ślady pobytu człowieka na ziemi rybnickiej pochodzą z czasów, gdy podstawowe narzędzia wyrabiano z kamienia, czego dowodzą krzemienne wykopaliska oraz pozostałości po paleniskach i jamach. Jest to epoka paleolitu. Znaleziska brązu w Czerwionce, a także w Radoszowach oraz ceramik z Rybnika, Wielopola, Rogowa i Gorzyczek wskazują na istnienie na tym terenia ludności kultury łużyckiej. Brak takich odkryć z drugiej połowy pierwszego tysiąclecia p.n.e. wskazuje na pewne osłabienie osadnictwa w tym czasie. Wykopaliska pochodzące z okresu rzymskiego wskazują, że od II wieku n.e. do początków V wieku na obszarze rybnickim mieszkała ludność kultury przeworskiej.

W XIII wieku powstała Czerwionka jako wieś nowoustrojowa na prawie niemieckim. Pierwsze wzmianki w źródłach historycznych pochodzą już z 1280 roku. Czerwionka składała dziesięciny dla kolegiaty w Opolu i wchodziła w skład parafii Dębieńsko.

Podczas wojny trzydziestoletniej (1618 - 1648) Śląsk został bardzo zniszczony i poniósł ogromne straty. Z pewnością ucierpiała też Czerwionka, gdyż od 1632 roku wojska szwedzkie grasowały w tej okolicy i niszczyły napotkane wsie i miasteczka. Dużemu zniszczeniu uległy Leszczyny i Bełk, w którym po dziś dzień są okopy szwedzkie zwane przez lud "kopcami szwedzkimi". Według stanu z 1650 roku na obszarze Czerwionki było 8 domów, zamieszkałych przez 20 rodzin. Razem było 93 mieszkańców, z tych tylko 13 urodziło się na obszarze dworskim, zaś 80 osób to przybysze z bliższej lub dalszej okolicy. W okresie tym Czerwionkę miał w posiadaniu Chawrat.
Pod koniec 1740 roku wojska pruskie zajęły Śląsk, który znalazł się w obrębie monarchii Hohenzollernów na okres dwu wieków. Z polecenia rządu pruskiego sporządzono tzw. "fotografie" statystyczne terenów, gdzie podjęto kiedyś lub zamierzano rozpocząć działalność przemysłową. Taka dosyć wiarygodna "fotografia" rejonu leszczyńskiego zachowała się z 1784 roku i na tej podstawie wiemy, że Czerwionka należała wówczas do von Wilczka i w jej skład wchodził 1 folwark, 7 kmieci, 14 zagrodników, ogółem 159 ludzi.

W 1807 roku powstała w Czerwionce kopalnia "Mariane". Jej nadanie w 1807 uzyskał hrabia Węgierski - obecny właściciel Czerwionki, lecz produkcję rozpoczęła dopiero w 1821 roku. Jej pole górnicze powiększono w 1826 roku, lecz w 1837 roku Węgierscy odsprzedali ją hrabiemu von Limburg Strium. Według statystyki pruskiej w 1818 roku w Czerwionce żyło 5 kmieci, 7 zagrodników, 13 chałupników, łącznie w 32 domach żyło 220 ludzi.
Jeżeli chodzi o rozwój przemysłu górniczego w Czerwionce należy wspomnieć jeszcze dwie kopalnie:
kopalnia "Harmonia", uruchomiona pod koniec 1838 roku, którą następnie powiększono w latach 1856 i 1867; węgiel wydobywano tam w latach 1856-1873; stanowiła własność Antoniego Klausy i Wilhelma Schneidera, później prof. Karola Kuha;
kopalnia "Helene" z dokumentem nadania z 1840 roku; jej właścicielem był John Baildon z Bełku i jego żona Helena; w 1852 roku kopalnia przeszła na własność właściciela Bujakowa - Karola Goduli, Antoniego i Emilii Gemanderów, w 1891 roku przypadła w spadku Alfonsowi Lucasowi.

W pierwszej połowie XIX wieku powstała kopalnia "Dębieńsko". Nadanie pola górniczego "Dębieńsko" uzyskano 17 marca, zatwierdzono zaś 11 kwietnia 1843 roku. Przyznano je kupcowi Wilhelmowi Schneiderowi, którego nie było jednak stać na uruchomienie kopalni. Data uruchomienia kopalni związana jest z datą rozpoczęcia budowy pierwszego odcinka kolei na trasie Rybnik - Czerwionka - Orzesze. Inwestycję tę rozpoczęto w 1853 roku, zakończono zaś w 1858 r. Kopalnia w tym czasie należała już do Gustawa Simona - kasjera spółki Oberschlesische Eisenbahn Gesellschaft (Górnośląskie Towarzystwo Kolei Żelaznych).

Od XVIII wieku samodzielne gminy na Śląsku, w tym również Czerwionka wprowadziły urzędową pieczęć, zatwierdzoną przez władzę. Pieczęć taką przechowywał każdorazowo sołtys, względnie naczelnik gminy. Również z XVIII wieku, bo z 1775 roku pochodzi pierwszy znany herb Czerwionki, przedstawiający stojące grabie oraz skrzyżowane na ich tle kosę i topór. Od roku 1921 herbem Czerwionki jest tarcza trójpolowa przedstawiająca ściśnięte dłonie, widok kopalni oraz skrzyżowane narzędzia (pierwszy herb). Herb ten symbolizuje wspólną więź przemysłowo - rolniczej Czerwionki.

Liczebność Czerwionki zmalała w latach 1871-1890 na skutek zaprzestania produkcji tak w sąsiedniej hucie "Henrietta", jak i na czerwieńskiej kopalni "Marianna". Natomiast gwałtowny wzrost liczebności mieszkańców w roku 1912 był związany z uruchomieniem kopalni "Dębieńsko".
Wraz z rozwojem przemysłu i rolnictwa nastąpił rozwój poczty. W roku 1865 otwarto ekspedycję pocztową w Czerwionce. Dotychczas obsługiwana była przez pocztę w Rybniku. Teraz to czerwieńska poczta obsługiwała okoliczne miejscowości.

W sierpniu 1914 roku rozpoczęła się I wojna światowa. W tym okresie los Czerwionki był podobny do innych miejscowości Górnego Śląska. Na skutek walk i rabunkowej gospodarki stron walczących ucierpiało prawie 90% ziem polskich. Z powiatu rybnickiego zaciągnięto do wojska 15500 mężczyzn, z tego poległo 5700, a rannych było 4336 osób. Z Czerwionki wcielono do armii mniej niż 30% rekrutów i żołnierzy rezerwy, gdyż Niemcom wyjaśniono, że muszą dopilnować, by ruch kopalni nie ustał. Trzeba tutaj dodać, że w Czerwionce na 3054 osoby przypadało 1771 Polaków, pozostali to Niemcy. Dane te pochodzą ze spisu polskości ziemi leszczyńskiej z 1 XII 1910 r.

Wojna, która zakończyła się w listopadzie 1918 roku, pochłonęła wiele ofiar z terenu Czerwionki. Rzesza niemiecka podpisała akt kapitulacji, nie zmieniło to jednak przynależności ziemi górnośląskiej, która do 1922 roku była pod zaborem pruskim.
Mieszkańcy powiatu rybnickiego nie pozostali bezczynni, biorąc udział w trzech powstaniach śląskich, które wybuchały w latach 1919, 1920 i 1921. W Czerwionce najbardziej krwawe walki toczyły się głównie w okresie III powstania, w rejonie kopalni "Dębieńsko", dzisiejszego parku im P. Furgoła i Szkoły Podstawowej nr 4. W walkach tych w maju 1921 roku zginął Piotr Furgoł, a jego imieniem nazwano po wojnie najdłuższą w Czerwionce ulicę oraz wspomniany park. Na skutek plebiscytu, 4 lipca 1922 roku Czerwionka powróciła na łono Polski.

W latach 1939 - 1945 Czerwionka, jak i reszta Polski znalazła się pod okupacją hitlerowską. Okupanci od razu przystąpili do tworzenia własnej administracji państwowej i gospodarczej. W Czerwionce urząd landrata odjął W. Drews. 11 IX 1939 r. utworzono oddział żandarmerii w Rybniku. Podlegał mu posterunek w Czerwionce, dowodzony przez oficera - leutenanta Schoppa i 9 żandarmów. Wprowadzono system terroru i donosicielstwa oraz przymusowego dla Polaków deklarowania do rasy niemieckiej, czyli wpisu na Deutsche Volksliste - Niemiecką Listę Narodowościową. Opornych karano doraźnie grzywnami, a w przypadkach cięższych przewinień wysyłano do obozów koncentracyjnych.

Wyzwalanie ziemi śląskiej rozpoczęło się z początkiem 1945 roku na skutek działań wojsk radzieckich. Zanim mieszkańcy Czerwionki doczekali się wolności, zamierzano zniszczyć kopalnię. 24 I 1945 roku polecono zastawić turbiny, ażeby w krótkim czasie zatopić kopalnię "Dębieńsko". Tego dnia około godziny 1600 niewielki oddział żołnierzy radzieckich przeszkodził Niemcom w zniszczeniu kopalni oraz uwolnił z obozu jenieckiego 106 więźniów radzieckich. Terenu kopalni strzegła teraz grupa AK-owców.
26 stycznia o godzinie 500 rano około 10 radzieckich czołgów pojawiło się w Czerwionce, staczając bitwę z Niemcami. Walka toczyła się do wieczora.
27 stycznia cała Czerwionka była wolna.

W 1955 roku Czerwionka otrzymała status osiedla, natomiast 22 lipca 1962 r. prawa miejskie.
W 1975 roku dokonano nowego podziału administracyjnego kraju. Zniesiono powiaty i powołano 49 nowych województw. Przy tej okazji z mapy kraju zniknęło szereg mniejszych lub większych miejscowości. Fakt ten dotknął także Czerwionkę, którą przyłączono do Leszczyn - mimo to siedziba władz pozostała nadal w Czerwionce. Po licznych interwencjach od 1 stycznia 1992 roku zniknęło miasto i gmina Leszczyny, a w to miejsce powstała kompromisowo gmina i miasto Czerwionka - Leszczyny.
Od dnia 1 stycznia 2000 roku w wyniku nowego podziału administracyjnego Polski na 16 województw i 384 powiaty, miasto i gmina Czerwionka - Leszczyny stała się częścią powiatu ziemskiego rybnickiego.

*opracowano na podstawie pracy magisterskiej Iwony Jabłońskiej
"Historia i współczesność szkolnictwa powszechnego w Czerwionce"


Góra
 Zobacz profil  
Odpowiedz z cytatem  
 Tytuł: Re: Szyb Marianna w Czerwionce-Leszczynach.
PostNapisane: czwartek, 15 grudnia 2022, 15:02 
Offline
Podporucznik
Podporucznik

Dołączył(a): poniedziałek, 30 czerwca 2008, 21:41
Posty: 254
Lokalizacja: Powiat rybnicki- Kreis Rybnik.
Ciekawa praca magisterska . Śląsk był pod zaborem pruskim :lol:
"Wojna, która zakończyła się w listopadzie 1918 roku, pochłonęła wiele ofiar z terenu Czerwionki. Rzesza niemiecka podpisała akt kapitulacji, nie zmieniło to jednak przynależności ziemi górnośląskiej, która do 1922 roku była pod zaborem pruskim."


Góra
 Zobacz profil  
Odpowiedz z cytatem  
 Tytuł: Re: Szyb Marianna w Czerwionce-Leszczynach.
PostNapisane: wtorek, 27 grudnia 2022, 17:53 
Offline
Pułkownik
Pułkownik

Dołączył(a): środa, 9 sierpnia 2006, 21:29
Posty: 503
Lokalizacja: Kraków
Swietne!


Góra
 Zobacz profil  
Odpowiedz z cytatem  
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 3 ] 

Strefa czasowa: UTC + 1 [ DST ]


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 2 gości


Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  

Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
Przyjazne użytkownikom polskie wsparcie phpBB3 - phpBB3.PL