Historia dobrze znana, ale może ktoś nie czytał


Carl Zimmer, Starożytni ludożercy
The New York Times za onetem
Neandertalczycy byli kanibalami. Świadczą o tym makabryczne wydarzenia, jakie przed wiekami rozegrały się na terenie dzisiejszej Hiszpanii.

Pierwsze informacje o tym horrorze pojawiły się w 1994 roku, kiedy w jaskini zwanej El Sidrón badacze natrafili na parę kości, które uznali za ludzkie szczęki. Z początku uważano, że kości pochodzą z czasów hiszpańskiej wojny domowej. Wtedy bojownicy republikańscy często ukrywali się w pieczarach. Ale później policja znalazła w El Sidrón więcej fragmentów kości, które wysłano do specjalistów z dziedziny medycyny sądowej. A ci stwierdzili, że nie są to szczątki żołnierzy, ani nawet współczesnych ludzi. Kości okazały się pozostałościami po neandertalczykach, którzy żyli 50 tys. lat temu.

Dziś El Sidrón jest jednym z najcenniejszych na świecie źródeł informacji o neandertalczykach, którzy zamieszkiwali tereny Europy i Azji od 240 do 30 tys. lat temu. W pieczarze naukowcy odnaleźli jeszcze 1800 innych fragmentów kości neandertalczyków. Niektóre nosiły ślady DNA. Ale pytanie, co przydarzyło się ofiarom z El Sidrón, pozostało bez odpowiedzi przez kolejnych 16 lat. Jednak w najnowszym numerze czasopisma „The Proceedings of the National Academy of Sciences” hiszpańscy naukowcy, którzy badali kości i zawarte w nich DNA, dają odpowiedź: ofiary to 12-osobowa rodzina, która została pozbawiona życia przez kanibali. – To niezwykłe odkrycie – mówi Todd Disotell, antropolog z Uniwersytetu Nowojorskiego. Chris Stringer z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie uważa, że doniesienia „po raz pierwszy dają wgląd w strukturę społeczną neandertalczyków”.

Wszystkie kości odkryto w pomieszczeniu wielkości pokoju, które naukowcy nazwali Tunelem Kości. Są one zmieszane z odłamkami skał i błotem, co świadczy, że neandertalczycy nie stracili życia w jaskini. – Kości nie zostały ogryzione przez zwierzęta, ani zniszczone na skutek erozji – twierdzi Carles Lalueza-Fox z Uniwersytetu Pompeu Fabra w Barcelonie, współautor artykułu. Tunel Kości najprawdopodobniej zawalił się podczas burzy i w ten sposób kości wpadły do jaskini. Kiedy naukowcy starannie je przebadali, znaleźli też na nich ślady po nacięciach – znak, że mięśnie odcinano od kości. Wyciągnięto wniosek, że neandertalczycy padli ofiarą kanibali. Już wcześniej sądzono, że w środowisku neandertalczyków dochodziło do aktów kanibalizmu, ale jaskinia El Sidrón dostarczyła na to niezbitych dowodów.

Podczas analizy kości próbowano do siebie dopasować. I tak na przykład ustalono, że niektóre pojedyncze zęby pasują do szczęk. – To była skomplikowana robota – mówi dr Lalueza-Fox. – Musieliśmy rozwiązywać masę zagadek. Po latach pracy nad anatomiczną układanką Lalueza-Fox wraz z kolegami zidentyfikowali 12 osobników. Kształt kości pozwolił oszacować wiek i płeć. Należały do trzech mężczyzn, trzech kobiet, trzech nastoletnich chłopców i trojga dzieci, w tym noworodka....