To mój pierwszy wpis na forum, więc przede wszystkim chciałem ze wszystkimi się przywitać. Mam nadzieję, że dzięki aktywowaniu się użytkowania Yuan-Feng wątek wróci do życia.

Pozdrawiam

Pytanie może infantylne, ale jakoś nie mogę znaleźć jednoznacznej odpowiedzi. Może ktoś z forumowiczów się podejmie.

Czy emisje żelaznych monet keszowych to przykład pieniądza fiducjarnego? Czy były to monety o nominalnie mniejszej wartości? I przede wszystkim czy można to uogólnić, czy rozpatrywać w kontekście konkretnych emisji?

W wielu przypadkach miał to być pieniądz fiducjarny, np. w czasach Północnych Songów miał równać się brązowym keszówkom, ale rynek bardzo szybko go zdeprecjonował. Znów w Japonii, żelazne kanei tsuho produkowane były jako bilon o mniejszej wartości. Od 1739 roku żelazne kanei tsuho posiadały nominał 1 mon, brązowe odpowiedniki 4 mon.
Żelazne monety keszowe to bardzo złożony problem, który trzeba rozpatrywać tylko i wyłącznie w kontekście wybranych emisji. Najczęstszą przyczyną ich produkcji był brak miedzi. Mennice z obszarów jej pozbawionych produkowały żelazny bilon. Były jednak i inne powody ich powstawania, np:
- pieniądz lokalny - japońskie lokalne rządowe emisje - sendai tsuho, strefy obiegu żelaznej monety w czasach Północnych Songów
- uzupełnianie emisji - w czasach Północnych Songów mennice, które nie były w stanie wyrobić normy w brązie, były zobowiązane do uzupełnienia emisji keszówkami żelaznymi.
- różne przeznaczenie - pierwsze keszówki Korei odlewane były w brązie i żelazie, te pierwsze miały ułatwić handel z Chinami, drugie z Kitanami (północnymi sąsiadami Korei).

Pozdrawiam

Dziękuję za odpowiedź. Choć na siłę próbowałem to jakoś zgeneralizować, niestety potwierdził Pan moje przemyślenia dotyczące konieczności traktowania oddzielnie konkretnych emisji. Niestety, bo to nie ułatwia życia amatorowi keszówek. Przyjęło się iż monety Tong Bao to jeden Wen (Zhong Bao i Yuan Bao to nominały wyższe), a okazuje się że nie zawsze jest tak łatwo i oczywiście. Żelazo żelazem, ale prawdziwą zagadkę mam z monetami ołowianymi Południowego Hanu. Przykład na poniższym zdjęciu Qian Heng Zhong Bao. W tym przypadku inskrypcja Zhong Bao wskazywałaby na wyższy nominał, natomiast dostępne mi źródła mówią o monecie jednokeszowej.

Jako iż monety ołowiane były przyjmowane w zamian za monety lane z brązu (podejrzewam że w stosunku 1:1), a nawet na terenie miasta był nakaz stosowania monet ołowianych i przy wejściu trzeba było dokonać wymiany celuję, że rzeczywiści były to monety jednokeszowe, z kolei ten Zhong mnie cały czas nurtuje.

ps. moje odpowiedzi pojawiają się z opóźnieniem jednodniowym, mam nadzieję ze się nie porozmijam z innymi uczestnikami w potencjalnej dyskusji.

Już możesz pisać bez akceptacji. :)

Serdeczne dzięki :)

W miastach Południowej Dynastii Han stosowano ołowiane keszówki, a na zewnątrz używano bilonu z brązu. Prawo takie wprowadził cesarz Houzhu (Liu Chang, 958-971) w roku 962, niestosujących się do niego karał śmiercią. W rzeczywistości chodziło mu o to, by wydrenować brązową monetę ze swoich poddanych. Potrzebował jej do handlu z państwami z północnych Chin. Monety wymieniano na rogatkach miast. Niestety nie wiemy, jaki stosowano przelicznik. W sąsiednim państwie Chu, w roku 929 król Wumu (Ma Yin, 907-930) ustalił, że jedna moneta z brązu równa była stu ołowianym. Innymi danymi nie dysponujemy.

Jeśli chodzi o znak 重 w Twojej qian heng zhong bao (乾亨重寶), to sugerowałby większy nominał, ale nie ma pewności, co do tego. Zdarzało się, że stosowano go niekonsekwentnie. Nie zdziwiłbym się, gdyby tak było w tym wypadku. Mennictwo Południowych Hanów było bardzo prymitywne. Koślawe kaligrafie w inskrypcjach monet tej dynastii to norma. Wszystko przez to, że w tej części Chin nadal stosowano gliniane i kamienne formy, co więcej wytwarzane w sposób niedbały. W tym czasie inni już dawno przeszli na tańsze i wygodniejsze formy z piasku.

Pozdrawiam

PS

Tak, na szybko sprawdziłem monety ze znakami 重寶 - zhong bao, których nominał wynosił 1: kon wong chung bo (乾元重寳), tong guk chung bo (東國重寳), hae dong tong chung bo (海東重寳), sam han chung bo (三韓重寳), canh hung trong bao 景興重寶. Wszystkie przykłady z wyjątkiem jednego to koreańskie monety, rodzynkiem w tej grupie jest Wietnam.

W tych czasach (10 Królestw) zakazane było posiadanie wyrobów z brązu i karano za posiadanie więcej niż 5 Jin (70 gram) śmiercią. Skazywano współwinnych i nagradzano donosicieli.
Kolejny przykład prymitywnego wykonania Południowego Hanu - ołowiana Kai Yuan Tong Bao. Niektóre źródła podają nieporadną inskrypcję Kai Yuan jako Kai Da. Pokazuje to jednoznacznie umiejętności miejscowych mincerzy co do kaligrafii. Charakterystycznie płytko wykonane.

Oczywiście zakazy co do posiadania przedmiotów z brązu nie obowiązywały przez cały czas trwania epoki, a pojawiły się w trakcie jej trwania.
Poniżej blank idealnie pasujący i rozmiarami i wagą do ołowianych monet Kai Yuan Tong Bao i prawdopodobnie emitowany wraz z nimi. Również ołów. Podejrzewam, że powstały wskutek błędu w mennicy.

Niestety, co do monet należących do Korei i Wietnamu (Japonii też) to jestem z wiedzą całkiem w lesie.....

Natomiast wracając do powyższych Kai Yuan - przypisuje się je do Południowego Hanu, a zarazem do obszarów Chu.
Mogę tu prosić o jakąś podpowiedź, jak to z nimi jest?

Tak, zakaz ten obowiązywał w krajach Pięciu Dynastii, na północy. Podobno na południu, w obszarze Dziesięciu Królestw było lepiej (tak można przeczytać u Hartilla), ale czy na pewno? Wielkie emisje ołowianych keszówek są charakterystyczne dla Południowego Hanu i Chu.

Ta ołowiana kai yuan tong bao jest bardzo fajna. Wszystkie znaki się rozlatują. Sztuka mennicza okresu Pięciu Dynastii i Dziesięciu Królestw nie należała do wybitnych, oczywiście były też wyjątki.

Jeśli chodzi o zupełnie płaskie i nieme keszówki, to nie są one zbyt popularne. Generalnie nawet fałszerze-analfabeci starali się coś umieścić na awersach. Twoja moneta jest zapewne błędem menniczym, ale możliwe też, że należała do jakiejś pośpiesznie odlewanej emisji oficjalnej lub po prostu była odlana prywatnie.

Pozdrawiam

Zauważyłem, że ołowiane emisje o bardzo brzydkich kaligrafiach, takich jakby dziecko pisało patykiem, gdzie znaki się rozlatują, puchną lub ułożone są niesymetrycznie, zalicza się do Południowego Hanu. Ładniejsze, zapewne wykonane już w piaskowych formach, zalicza się do Chu lub do Późniejszego Shu.

Spokojnie, okres Pięciu Dynastii i Dziesięciu Królestw kryje jeszcze wiele niewiadomych. Nie łatwo się po nim poruszać.

Pozdrawiam

Temat niełatwy, jak i chyba w przypadku innych okresów podziału Cesarstwa.
Dziesięć Królestw to oczywiście nie tylko słaba kaligrafia, jak na pokazanych powyżej monetach Południowego Hanu (prawdę mówiąc mam do nich jakąś słabość). Poniżej także Kai Yuan z tego okresu, tym razem królestwa Południowy Tang (937-975). Odlane za cesarza Li Yu (961-975) z inskrypcjami wykonanymi pismem oficjalnym Li Shu (official script) i pismem pieczęciowym Zhuan Shu (seal script). Założyciele Południowego Tang uważali się za potomków rodu Li, cesarskiego rodu dynastii Tang (618-907), która panowała po dynastii Sui , a przed okresem Pięciu Dynastii i Dziesięciu Królestw. Monety Kai Yuan Tong Bao z pismem oficjalnym Południowego Tang były odlewane właśnie na wzór monet Tangów, a różnią się od swoich pierwowzorów szerokim obrzeżem i mniejszą średnicą. Monety Kai Yuan Tong Bao z pismem pieczęciowym występują tylko w emisjach Południowego Tang.