(...) Setki dokumentów, które w Rzeczpospolitej uzupełniać muszę tysiącami innych papierków, we Francji poświadczam tylko słowem honoru. Z deklaracją podatkową włącznie. Rzecz jasna do czasu dzban wodę nosi. Jeśli przyłapią mnie na oszustwie, ucho się może urwać. Ale wtedy cóż: sam tego chciałeś Grzegorzu Dyndało.

Usłyszałem kiedyś w telewizji polskiej historię, która przyprawiła mnie o dreszcze. Oto jakiś domorosły poszukiwacz skarbów miał tyle szczęścia (a może kompetencji), że odnalazł szereg cennych przedmiotów z różnych epok. Zachwycony, że może przysłużyć się państwu, zaniósł je jak najszybciej do muzeum okręgowego. Myślał naiwnie, że spotka się tam z zasłużoną wdzięcznością. Skądże. Dyrektor placówki przeliczył wartość darowizny (za którą nie dawał żadnego odstępnego) i zamiast podziękować darczyńcy, doniósł na niego do najbliższego komisariatu policji, co ściągnęło na owego odpowiednią liczbę przykrości, śledztwo etc.

Przed reporterem telewizyjnym dyrektor tłumaczył się następująco: „Jeżeli nieznana osoba przynosi wam skarby takiej wartości, to musi być w tym coś niezdrowego i podejrzanego”. Jest w tym cała logika polskiej perwersji podejrzliwości i gonienia za spiskiem. Jak świat światem nikt nie słyszał bowiem o tym, żeby złodziej dobrowolnie i bezinteresownie oddawał państwu swoje łupy.

Dyrektor jednak musiał myśleć inaczej. Skoro dostaję taki prezent, choć nie dla mnie, tylko mojej instytucji, to musi ktoś za tym stać. Jeśli przyjmę i nie oskarżę dobroczyńcy, to być może będą mieli na mnie haka. Kto i po co, jaki układ, tego oczywiście dyrektor nie wiedział. Może kochanek żony? Zawsze ma się przecież nieprzyjaciół na tym padole. Lepiej się strzec i na wszelki wypadek donieść, gdzie można. Od tej chwili nasz poszukiwacz skarbów, jeśli ma odrobinę oleju w głowie, niczego już państwu nie przekaże, tylko spienięży, a co za to użyje, to jego. Takie są skutki polskiej nieufności do każdego i wszystkich naraz. Sam tego chciałeś Grzegorzu Dyndało.

Dyrektor Abłamowicz jest jednak przekonany, że mogło dojść do złamania prawa. - Jestem archeologiem z wykształcenia. W naszym środowisku coraz częściej mówi się o amatorach, którzy szukając skarbów niszczą miejsca, którymi powinni się zająć profesjonaliści. Co innego, gdy ktoś coś przypadkowo znajdzie i odda do muzeum, wtedy może liczyć na podziękowania i nagrodę.

Stanowisko dyrektora popiera Barbara Klajmon, wojewódzka konserwator zabytków. - Wszystko, co leży pod ziemią, należy do Skarbu Państwa. Jeśli ktoś wykopie coś cennego, ma obowiązek poinformować o tym najbliższy urząd gminy. A my nie wiemy, w jaki sposób pan Troncik pozyskał te wszystkie przedmioty - mówi.

Kradli pod nosem szefa? Konserwator zawieszona

Z kasy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach wyparowało co najmniej pół miliona złotych. Z tego powodu kierująca instytucją Barbara Klajmon została zawieszona przez wojewodę w obowiązkach służbowych.

W środę w południe do biura konserwatora weszło kilkunastu policjantów zajmujących się zwalczaniem przestępczości gospodarczej. Zabezpieczali dokumentację finansową oraz kopiowali twarde dyski komputerów. Nakaz przeszukania i zabezpieczenia dokumentów wydała im prokuratura.

- Ma to związek ze złożonym u nas zawiadomieniem o podejrzeniu przestępstwa w tej instytucji - wyjaśnia prokurator Elżbieta Mizeracka, szefowa Prokuratury Rejonowej Katowice-Południe. Zasłaniając się tajemnicą śledztwa, odmówiła ujawnienia kulisów sprawy.

Z naszych informacji wynika, że zawiadomienie złożył wojewoda Zygmunt Łukaszczyk. Zrobił to, bo podczas wewnętrznej kontroli okazało się, że gdzieś przepadło kilkaset tysięcy złotych. W proceder miała być zamieszana główna księgowa oraz jej podwładny. Mieli tak działać przez kilka lat. Jak wyprowadzali pieniądze? Główna księgowa, przygotowując przelewy pensji dla pracowników, miała fałszować dokumentację finansową przygotowaną do zatwierdzenia przez konserwator zabytków. Następnie na konta - własne i wspólnika - przelewała dodatkowe pieniądze. Średnio po kilka tysięcy złotych miesięcznie.

Dopiero po wewnętrznej kontroli, w lutym tego roku, Klajmon zawiadomiła wojewodę, iż mogło dojść do nieprawidłowości, i poprosiła o przeprowadzenie audytu. - Jego wstępne wyniki pokazały, że rzeczywiście mogło dojść do przestępstwa. Stąd zawiadomienie do prokuratury - mówi Piotr Spyra, wicewojewoda śląski.

Urząd wojewódzki na razie nie informuje o wynikach kontroli, bo ta jeszcze trwa. Jednak według naszych informacji zamieszana w aferę księgowa oraz jej wspólnik zostali już zwolnieni z pracy. Z kolei Klajmon, która służbami konserwatorskimi w naszym województwie kieruje od pięciu lat, została zawieszona przez wojewodę w obowiązkach służbowych. Prokuratura sprawdzi, czy w odpowiedni sposób sprawowała nadzór nad swoimi pracownikami. Zapytaliśmy ją o tę sprawę, ale nie chciała niczego komentować.

W 2009 r. finanse służb konserwatorskich sprawdzała Najwyższa Izba Kontroli. Wtedy nie wykryto jednak żadnych nieprawidłowości.

W naszym środowisku coraz częściej mówi się o amatorach, którzy szukając skarbów niszczą miejsca, którymi powinni się zająć profesjonaliści.

Moje spojrzenie na sprawę jest takie, że na sapera planowano nalot ale uprzedził ich dając parę rzeczy do muzeum, dyrektor jeszcze w ostatniej chwili chciał go przydybać żeby nie wyjść na barana przed znajomymi z policji choć ostatecznie wyszedł na jeszcze większego idiotę.

Moje spojrzenie na sprawę jest takie, że na sapera planowano nalot ale uprzedził ich dając parę rzeczy do muzeum, dyrektor jeszcze w ostatniej chwili chciał go przydybać żeby nie wyjść na barana przed znajomymi z policji choć ostatecznie wyszedł na jeszcze większego idiotę.

Moje spojrzenie na sprawę jest takie, że na sapera planowano nalot ale uprzedził ich dając parę rzeczy do muzeum, dyrektor jeszcze w ostatniej chwili chciał go przydybać żeby nie wyjść na barana przed znajomymi z policji choć ostatecznie wyszedł na jeszcze większego idiotę.