Powstanie Rada ds. Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego
28 września 2018 roku, w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego miało miejsce trzecie w tym roku spotkanie konsultacyjne, którego tematem były kluczowe zagadnienia dotyczące ochrony dziedzictwa archeologicznego.

Spotkanie zorganizowane zostało przez Generalną Konserwator Zabytków – Minister Magdalenę Gawin oraz Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków – Panią Katarzynę Zalasińską.

Ze strony archeologów w spotkaniu udział wzięli reprezentanci: Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Instytutów Archeologii: Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, muzeów archeologicznych: Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, Muzeum Archeologicznego w Krakowie, Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie, Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie.

Przed spotkaniem MKiDN rozesłało materiały do dyskusji, które dotyczyły:

– kierunków zmian w zakresie aktualizacji standardów metodycznych i dokumentacyjnych badań archeologicznych;

– zasadności zmian definicji pojęć podstawowych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (m.in. definicji zabytku archeologicznego);

– projektu standardu sporządzania programu badań archeologicznych oraz elementów, które powinna zawierać dokumentacja z badań archeologicznych.

Nad tymi dokumentami przeprowadzono wstępną dyskusję.

Zgodzono się, że w nowej ustawie należy zawrzeć pewną formę konstytucji dla archeologii, preambuły, odnoszącej się przede wszystkim do celów i sposobów ochrony i konserwacji zapobiegawczej dziedzictwa archeologicznego.

Tu możemy przywołać Preambułę Kodeksu Etyki SNAP, która respektuje te zasady:

„Dziedzictwo archeologiczne stanowi wspólną własność całej ludzkości. Jest ono nieodtwarzalne, ograniczone i narażone na zniszczenie. Archeologia polega na jego badaniu i interpretacji dla dobra całego społeczeństwa. Archeolodzy, jako grupa zawodowa, są opiekunami dziedzictwa archeologicznego, działającymi w imieniu innych ludzi. Społeczeństwo ma prawo do informacji o dziejach człowieka, jakie czerpiemy z badań archeologicznych oraz prawo do nieniszczącego, kulturowego, edukacyjnego i rekreacyjnego wykorzystywania dziedzictwa archeologicznego”.

Pewnym zaskoczeniem, ale i satysfakcją dla środowiska archeologów było ogłoszenie przez Minister Magdalenę Gawin woli powołania przy Generalnym Konserwatorze Zabytków Rady ds. Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego.

Rada ma pełnić rolę ciała o charakterze opiniodawczo-doradczym, a współpraca i wspólnie podejmowane działania mają pomóc w dyskusji nad ważnymi zagadnieniami związanymi z archeologią oraz powinny być ukierunkowane na podnoszenie wzrostu świadomości społecznej w odniesieniu do naszego wspólnego dziedzictwa, jakim są zabytki archeologiczne.