Tytulem wstepu,
Chcialbym przyblizyc troche bardzo ciekawe, i jeszcze niezle zachowane umocnienia twierdzy wroclawskiej. Naleze do Wroclawskiego Stowarzyszenia Fortyfikacyjnego (
www.fortwroclaw.pl). O umocnieniach wroclawskich malo sie mowi - po pierwsze dlatego ze same umocnienia nie braly zasadniczo zbyt duzej roli w dzialaniach wojennych roku 1945. Po drugie dlatego, ze istnieja we Wroclawiu bardzo zywotne legendy dotyczace w wiekszosci wypadkow, roznych zachownych fortyfikacji lub ich reliktow.
Wroclaw posiadal fortyfikacje przynamniej trzech szkol bastionowych, nastepnie w polowie XVIII stulecia, az do roku 1782 wzbogacane urzadzeniami i dzielami kleszczowymi systemu staropruskiego. Kres rozwojowi tak pojetej twierdzy przyniosly wojny napoleonskie i kasata umocnien Wroclawia w roku 1807 - az do polowy stulecia trwaly rozbiorki, a na Kepie Mieszczanskiej (jedna z wysp odrzanskich) jeszcze pod koniec XIX stulecia znajdowaly sie resztki XVIII wiecznych fortyfikacji.
Po zniesieniu twierdzy budowano jedynie umocnione mosty kolejowe - pierwszy w roku 1857, nastepne po wojnie prusko - austriackiej, na poczatku lat 70 XIX stulecia. Do dnia dzisiejszego przetrwaly tylko pewne relikty tych umocnien, na ogol w zlym stanie technicznym.
Przez caly ten okres trwaly dyskusje nad budowa we Wroclawiu nowoczesnej twierdzy, w czasie ktorych przygotowywano nawet gotowe projekty takich umocnien - na przyklad wyjatkowo ciekawy z roku 1831, zakladajacy przebudowe Kepy Mieszczanskiej na potezna poligonalna cytadele. Dyskusje zakonczylu sie 9 maja 1889, kiedy cesarskim rozkazem nakazano budowe pierwszej Festung Breslau. Budowa trwala w kilku etapach, z roznymi perypetiami az do roku 1901. W 1910 roku Wroclaw zostaje ogloszony twierdza. Cztery lata pozniej nastepuje rozbudowa mobilizacyjna i prace zwiazane z uzbrojeniem twierdzy, przerwane na skutek odsuniecia sie daleko na wschod frontu.
W tym okresie zbudowano 40 zespolow umocnien - skladajacych sie z pojedynczych schronow biernych, oraz fortow piechoty. Twierdza w roku 1902 miala juz powazny obwod dlugosci 33,5 km - w roku 1914 powiekszony jeszcze o przeszlo 25 km.
Najpotezniej rozbudowano umocnienia w rejonie polnocnym - najbardziej narazonym, tam tez powstaly najciekawsze i unikalne na polskich ziemiach umocnienia - 5 fortow wyposazonych w zmodernizowane schrony piechoty, dwa schrony pogotowia, betonowa pozycje strzelecka (niespotykana w Polsce) oraz niewielkie wartownie ukryte w poprzecznicach walu glownego. Za walem glownym rozcigaly sie waly zaplecza. Calosc uzupelnialy nasadzenia roslinosci taktycznej - maskujacej i o charakterze przeszkodowym.
Zachecam kolegow do dyskusji nad tym niezwykle ciekawym przykladem obiektu militarnego :D Byc moze, posiadaja koledzy w swoich zbiorach, zdjecia, lub inne materialy zwiazane z dzielami twierdzy ?