Muzealia. To sensacja na ogólnopolską skalę: w krakowskim klasztorze Dominikanów odnaleziono bezcenny zbiór historycznych złotych przedmiotów ukrytych w zakonnym skarbcu zapewne przez o. Adama Studzińskiego. Na ślad bezcennego zbioru trafiono podczas porządkowania skarbca klasztornego. - W polskiej skali są to rzeczy absolutnie unikatowe - mówi dr Marcin Szyma z Instytutu Historii Sztuki UJ, prowadzący projekt badawczy „Architektura i wyposażenie zespołu klasztornego Dominikanów w Krakowie - od I połowy XIII w. do czasów współczesnych”, w ramach którego przeprowadzana jest inwentaryzacja skarbca klasztoru. - Okazalsze zbiory tego rodzaju ma w Polsce tylko Muzeum Narodowe w Warszawie - dodaje. W odnalezionym w Krakowie zbiorze znajdują się m.in. złote rzymskie pierścienie zdobione drogimi kamieniami, zausznice, scytyjska szpila ze srebra. Ale prawdziwą sensacją są złote okucia. Trzy grawerowane obiekty wykonane są z kruszcu bardzo wysokiej próby. Inskrypcje na nich to skrót od słów „Sigismundus Primus Dei Gratia Rex Poloniae” („Zygmunt Pierwszy z Bożej łaski król Polski”). Dodatkowo widnieją tam herby Polski (Orzeł) i Litwy (Pogoń). - To wskazuje, że mamy do czynienia z elementami pochodzącymi z przedmiotu o charakterze reprezentacyjnym, np. mogą to być fragmenty berła królewskiego. Zarówno kruszec najwyższej jakości, jak i grawerunki mogą na to wskazywać. To na razie hipotezy, aczkolwiek znamy takie wizerunki królewskie, na których widnieje berło z elementami przypominającymi te odnalezione - mówi Marcin Ciba, konserwator i kustosz zbiorów oo. Dominikanów. Gdyby hipoteza się potwierdziła, mielibyśmy do czynienia z odnalezionym berłem królewskim. A takich obiektów w polskich zbiorach nie ma. Do znaleziska przylgnęło już określenie „Skarbu Ojca Studzińskiego”. Określenie to odnosi się do postaci wyjątkowo zasłużonej dla zbiorów dominikańskich. Przez lata o. Adam Studziński, który w latach 70. ukończył studia na Wydziale Konserwacji Dzieł Sztuki krakowskiej ASP, opiekował się cenną kolekcją sztuki. To on znał wszystkie tajemnice tego zbioru. On też poszukiwał zaginionych przedmiotów z kolekcji dominikańskich, np. na wschodnich terenach dawnej Rzeczpospolitej, choćby w okolicach Żółkwi. Tam miały znajdować się zakopane skarby klasztorne, których dominikanom nie udało się wywieźć po wojnie. - Niezależnie od pochodzenia tych obiektów określenie „skarb” jest trafne. Ojciec Adam Studziński musiał sobie zdawać sprawę z wartości tych obiektów, skoro nawet w ramach dominikańskiego skarbca postanowił je jeszcze ukryć dodatkowo w pancernych skrzynkach. Miał powody, by być nieufnym np. wobec władzy ludowej. Postanowił więc trzymać je w tajemnicy - tłumaczy Marcin Ciba.

Czytaj więcej: http://www.dziennikpolski24.pl/aktualno ... o,9769870/

"Złoty skarb ojca Adama"
Autor: Bogdan Gancarz

W krakowskim klasztorze dominikanów odkryto skrzynki ze złotymi przedmiotami. Kilka z nich mogło być fragmentem berła króla Zygmunta Starego.

Przedmioty zostały niedawno znalezione podczas porządkowania skarbca klasztornego przy ul. Stolarskiej. Są wśród nich złote ozdoby starorzymskie i wczesnośredniowieczne. Prawdziwą sensacją jest jednak znalezienie trzech złotych okuć z inskrypcjami wskazującymi na związek z panującym w latach 1507-1548 królem Zygmuntem Starym. Na jednym z nich widnieje skrót łaciński „SPDGRP”, który można rozwinąć jako „Sigismundus Primus Dei Gratia Rex Poloniae” („Zygmunt Pierwszy z Bożej łaski król Polski”). Na kolejnych umieszczono herby Polski i Litwy oraz postacie niezidentyfikowanych biskupów i kobiet.

- Kształt okuć, inskrypcje oraz użycie złota bardzo wysokiej próby pozwalają wysunąć hipotezę, że może chodzić o część berła królewskiego. Związki króla z krakowskim konwentem dominikanów są potwierdzone źródłowo. Był m.in. współfundatorem pierwszej kaplicy św. Jacka. Wobec tego, że polskie regalia zostały zrabowane i zniszczone przez Prusaków, potwierdzenie hipotezy o związku odnalezionych przedmiotów z berłem Zygmunta Starego byłoby wielkim wydarzeniem - mówi dr Marcin Ciba, konserwator i kustosz zbiorów krakowskich dominikanów.

Trzy złote przedmioty były być może częścią berła króla Zygmunta Augusta Odnalezione przedmioty pochodzą prawdopodobnie ze zbiorów, które gromadził przez wiele lat o. Adam Studziński (1911-2008), gen. bryg. Wojska Polskiego, kawaler orderu Virtuti Militari, kapelan w bitwie pod Monte Cassino, po wojnie zaś m.in. fachowy konserwator krakowskiego klasztoru dominikanów przy ul. Stolarskiej i kapelan środowisk kombatanckich. O gromadzonych przez niego zbiorach pisywaliśmy już na łamach GN.

O. Adam zgromadził w rezultacie swoich badań konserwatorskich wiele cennych eksponatów, pochodzących jednak nie tylko z klasztoru krakowskiego, lecz także z klasztorów dominikańskich na Kresach Południowo-Wschodnich - we Lwowie, Podkamieniu i Żółkwi. Są wśród nich m.in.: 80 zabytkowych ornatów, naczynia liturgiczne, monstrancje, ołtarz polowy z czasów króla Zygmunta III należący do hetmana Jakuba Potockiego, klęcznik króla Jana III, XVII-wieczny wielki moździerz z apteki klasztornej. Ocalił także pamiątki ze swojej kapelańskiej służby - ołtarz polowy spod Monte Cassino, rzadkie fotografie i filmy dotyczące żołnierzy gen. Andersa. Marzył, by wszystko to znalazło się w muzeum klasztornym.

Testament muzealny o. Adama zostanie zrealizowany. W dwóch salach najstarszej części wybudowanego klasztoru dominikanie planują otwarcie nowoczesnego muzeum. - Jego koncepcję mamy już dokładnie opracowaną. Adaptacja pomieszczeń i urządzenie ekspozycji są jednak bardzo kosztowne i kasa klasztorna nie udźwignie w pełni tego ciężaru. Na razie część potrzebnej sumy wyasygnuje Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa - powiedział dr Ciba.