Poligon Brus
Rozmowa z dr Piotrem A.Nowakowskim Katedra Bronioznawstwa IAUŁ

Badania na terenie byłego poligonu wojskowego Łódź-Brus prowadzone są, od 2008 r. przez pracowników Katedry Bronioznawstwa Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego przy współpracy Urzędu Miasta Łodzi.Początkowo, celem badań było odnalezienie mogiły kpt. Stanisława Sojczyńskiego "Warszyca" i członków jego sztabu rozstrzelanych i pochowanych na poliginie zimą 1947 r. Jednakże, po odnalezieniu w 2008 r. mogiły zawierającej szczątki 42 osób zamordowanych przez hitlerowców w 1939 r. duży nacisk położono na dalsze poszukiwania grobów masowych z lat II Wojny Światowej nie zaniedbując oczywiście pierwotnego celu badań. Do roku 2011 odnaleziono, na Brusie, 7 grobów masowych kryjących łącznie szczątki 114 osób. Większość ofiar to osoby rozstrzelane w latach okupacji niemieckiej, niemniej nie można wykluczyć, iż szkielety 4 mężczyzn odkryte w Grobie 2 mogą należeć do członków sztabu "Warszyca". Ze względu na złożoność problematyki badawczej w badaniach na Brusie uczestniczą, obok archeologów, także antropolodzy, medycy sądowi i specjaliści zajmujący się konserwacją zabytków ruchomych.

W 2011 r. do poszukiwań dołączyli się także członkowie Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego "Grupa Łódź". Współpracowali oni z archeologami dokonując prospekcji, za pomocą wykrywaczy metalu. Dzięki temu udało się odnaleźć w ziemi wydobywanej z ekshumowanego wówczas Grobu 7 kilkanaście drobnych przedmiotów metalowych, które pomogły w ustaleniu daty dokonania zbrodni. Cennym znaleziskiem okazała się także odznaka pamiątkowa, upamiętniająca jubileusz 60-lecia, założonego 31 października 1859 r., Stowarzyszenia Śpiewaczego przy Parafii św. Trójcy w Łodzi. Na odznace udało się precyzyjnie odczytać liczbę 60, co świadczy, iż została ona wybita w 1919 r. a więc stanowi cenną pamiątkę związaną z historią przedwojennej Łodzi.
Dzięki współpracy z poszukiwaczami udało sie także oczyściś teren badań z zalegających tam śmieci związanych z działalnością wojska na poligonie a także współczesnymi śmieciarzami. Archeolodzy dziękują też członkom Stowarzyszenia za pomoc w odnalezieniu, przy użyciu wykrywacza, przypadkowo zasypanego sekatora bez którego kontynuowanie ekshumacji tego dnia byłoby bardzo utrudnione.

Po zakończonym sezonie uczestnicy mają otrzymać pisemne podziękowania w formie dyplomu :1 :)