|
Ktos prosił o opis do fotek z akcji - jest to inscenizacja przygotowana przez TGRH przy współudziale Komendy Miejskiej Policji w Gdańsku i Służby Więziennej Aresztu Śledczego w Gdańsku na okazję odsłonięcia tablicy pamiątkowej szefa Kedywu AK - gen. "Nila" na budynku IPN w Gdańsku w dniu 22 kwietnia. Tego dnia otwarto też salę konferencyjno-wystwową, która będzie nosiła imie "Nila"
Poniżej tekst wprowadzenia do akcji i zakończenia.
Pozdrowienia
janusz marszalec, Biuro Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku
Jest rok 1944; Kwietniowe południe; Jedno z okupowanych przez Niemcy miast Polski; za chwilę przejedzie tędy transport więźniów; Niektórzy są w śledztwie od kilku dni, inni stracili wolność zaledwie przed kilkoma godzinami; Kilku ma na „sumieniu” działalność w AK, jest też jeden komunista i kilku zatrzymanych z nieznanych bliżej powodów. Wśród tych pierwszych jest dziewczyna, 20-letnia łączniczka Kedywu AK, pseudonim „Wiosna”. Wpadła w kotle, po załamaniu się w śledztwie jednego z członków organizacji. Od pięciu dni gestapo poddaje ją obróbce. Trzyma się. Nie zdradziła żadnych kontaktów, nie ujawniła lokali i skrzynek kontaktowych. Ma marne szanse na przeżycie – w najlepszym wypadku czeka ją obóz koncentracyjny. Koledzy z oddziału – za zgodą komendanta Okręgu AK – postanowili ją odbić. Stracono już dwie szanse – pierwszą, gdy „Wiosna” była w szpitalu – spóźniono się wówczas o parę godzin; drugi raz – gdy więźniarka zmieniła trasę przejazdu i ominęła akowska zasadzkę. Dzisiaj zespół podejmuje trzecią próbę – w imię przyjaźni.
..............................
Jest rok 1946, kwiecień, druga rocznica odbicia więźniów z transportu. Jedna z gazet PPR-u, informuje: „mijają właśnie dwa lata od uwolnienia z rąk gestapo przez zespół bojowy Armii Ludowej grupy 10 działaczy PPR; W czasie tej brawurowej akcji śmierć poniosło 15 faszystów”.
Wkrótce po tym NKWD aresztowało kpt. „Konara” - dowódcę akcji z kwietnia 1944 r. Trzy miesiące później umiera na zapalenie płuc na Syberii.
„Wiosna” i „Czyżyk”– uciekli z obławy zorganizowanej przez KBW i UB i przedostali się na Zachód. Mieszkają w Australii.
„Szklarz” i „Pit” – polegli podczas próby opanowania mostu w czasie Akcji Burza
Kapral podchorąży „Karol” – ranny w czasie akcji; w 1946 był w partyzantce „Łupaszki” – zadenuncjowany przez konfidenta, został aresztowany przez UB, kara śmierci orzeczona przez Wojskowy Sąd Rejonowy, wyrok wykonano
Kapral podchorąży „Kac” – 5 lat na Syberii, zmarł wkrótce po powrocie do Polski.
Sierżant „Jarecki” – po wojnie członek PPR i PZPR, do przeszłości akowskiej przyznał się dopiero po 1980 r.
Plutonowy „Paproch” – trzy lata we Wronkach i Rawiczu, w 1956 zrehabilitowany, zaraz po wyjściu napisał książkę o akcji, wyszła dopiero w 1990 r.
Podporucznik „Kola” – Tuż przed wyjściem z więzienia zwerbowany do współpracy przez UB; Pozostawał na kontakcie aż do 1989 r.
Inni: losy nieznane.
|
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
